Gewelf

Wat is een gewelf?

Een gewelf is een traditionele vrije overspanning van een ruimte. Deze boogconstructie is er in vele varianten en is veelal in kerken, kastelen en andere grote, oude gebouwen te vinden. Gewelven worden sinds de Romeinse tijd veelvuldig toegepast voor het maken van grote, vrije overspanningen.

Traditioneel worden gewelven gemaakt met een houten ondersteuningsconstructie – formeel geheten – die de bogen van de gewelven draagt, totdat deze voldoende is uitgehard. Deze gewelven bestonden uit meerdere individuele boogconstructies, waartussen beton werd gestort. In de praktijk fungeert een gewelf als plafond, maar zelden als dak.

Boven gewelven wordt vaak een traditioneel zadeldak, rustend op houten draagconstructie toegepast. Uitzonderingen hierop zijn kenmerkende koepelconstructies als de Hagia Sophia en het Pantheon.

Waarvoor wordt een gewelf toegepast?

Een gewelf is primair een sierconstructie, bedoeld om een gebouw fraaier te doen ogen. Gewelven werden dan ook veelal toegepast in grote gebouwen met een publieke, religieuze of militaire functie en hebben relatief vaak de tand des tijds doorstaan.

Vaak zijn gewelven dan ook uitsluitend zichtbaar aan de binnenkant, zoals bij de meeste West-Europese kerken – zowel Gotische als Romaanse – het geval is. Minder vaak zijn gewelven ook extern zichtbaar, in de vorm van een koepel. Hier wordt dan ook van een koepelgewelf gesproken.

Andere handige bouwkundige benamingen en begrippen

Andere handige bouwkundige benamingen en begrippen vind je hier

Bouwtekeningen nodig?